Ngành dịch vụ logistics tại Việt Nam đang trở thành một trong những trụ cột quan trọng của nền kinh tế, đóng vai trò kết nối và hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội. Với tốc độ tăng trưởng nhanh chóng và sự hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, logistics không chỉ là ngành hỗ trợ mà còn là động lực thúc đẩy năng lực cạnh tranh quốc gia.

Tình Hình Phát Triển Ngành Dịch Vụ Logistics

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), ngành dịch vụ logistics Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng 14% - 16% mỗi năm, với quy mô thị trường khoảng 40 - 42 tỷ USD/năm. Ngân hàng Thế giới xếp hạng Việt Nam đứng thứ 43/155 quốc gia về hiệu quả logistics, thuộc top 5 nước dẫn đầu ASEAN, sau Singapore, Malaysia, Thái Lan và ngang hàng với Philippines.

Năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 786,29 tỷ USD, tăng 15,4% so với năm trước, trong đó xuất khẩu tăng 14,3% và nhập khẩu tăng 16,7%. Dự báo của Standard Chartered cho thấy, đến năm 2030, xuất khẩu Việt Nam có thể đạt 618 tỷ USD (tăng trưởng 7%/năm) và nhập khẩu đạt 578 tỷ USD (tăng trưởng 6,9%/năm), tạo động lực lớn cho sự phát triển của ngành dịch vụ logistics.

Vai Trò Của Logistics Trong Kinh Tế Quốc Dân

Ngành dịch vụ logistics không chỉ hỗ trợ vận chuyển mà còn góp phần:

• Tăng giá trị gia tăng cho hàng hóa.
• Kết nối sản xuất, xuất nhập khẩu và thương mại nội địa.
• Phát triển hạ tầng giao thông vận tải và ứng dụng công nghệ thông tin.

Với vị trí địa lý chiến lược và sự bùng nổ của thương mại điện tử, Việt Nam sở hữu nhiều lợi thế để phát triển ngành này.

Sự Bùng Nổ Của Thương Mại Điện Tử Và Tác Động Đến Ngành Dịch Vụ Logistics

Thương mại điện tử đang là yếu tố quan trọng thúc đẩy ngành dịch vụ logistics phát triển. Năm 2023, thị trường thương mại điện tử Việt Nam đạt 20,5 tỷ USD, tăng 25% so với năm 2022. Dự báo năm 2024, con số này sẽ vượt 25 tỷ USD, chiếm 9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước.

Thương Mại Điện Tử Xuyên Biên Giới

Thương mại điện tử xuyên biên giới là đòn bẩy cho xuất khẩu trực tuyến. Theo Statista, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử cao nhất thế giới. Điều này đòi hỏi ngành dịch vụ logistics phải không ngừng cải tiến để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của thị trường.

Vai Trò Của Bộ Công Thương Trong Phát Triển Ngành Dịch Vụ Logistics

Bộ Công Thương đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và thúc đẩy sự phát triển của ngành dịch vụ logistics tại Việt Nam thông qua các chính sách và hoạt động cụ thể.

Các Giải Pháp Và Hoạt Động Cụ Thể

Trong năm 2024, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã:

• Thường xuyên trao đổi với các Hiệp hội và doanh nghiệp để nắm bắt khó khăn, vướng mắc.
• Tham mưu báo cáo về tình hình logistics, như Tờ trình số 423/TTr-XNK (19/3/2024) về tác động của tình hình Biển Đỏ đến xuất nhập khẩu.
• Ban hành Báo cáo Logistics Việt Nam 2024 với chủ đề “Khu thương mại tự do”.
• Tổ chức các đoàn giao dịch thương mại và kết nối logistics tại Đài Loan, Trung Quốc (4/2025, 11/2024), Panama (9/2024) và Thái Lan (10/2024).
• Chủ trì Diễn đàn Logistics Việt Nam 2024 tại Bà Rịa - Vũng Tàu với chủ đề "Khu thương mại tự do - giải pháp đột phá thúc đẩy tăng trưởng logistics".

Đánh Giá Từ Thủ Tướng Chính Phủ

Tại Diễn đàn Logistics Việt Nam 2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ghi nhận nỗ lực của Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan trong việc phát triển ngành dịch vụ logistics. Thủ tướng nhấn mạnh 7 giải pháp, bao gồm:

• Xây dựng hạ tầng logistics hiện đại để giảm chi phí và tăng khả năng cạnh tranh.
• Đẩy mạnh hội nhập quốc tế và hiện đại hóa ngành logistics nội địa.

‍

Tiềm Năng Và Thách Thức Của Ngành Dịch Vụ Logistics

Tiềm Năng Phát Triển

Việt Nam có nhiều lợi thế để phát triển ngành dịch vụ logistics, bao gồm:

• Vị trí địa lý chiến lược: Nằm trong khu vực giao thương năng động bậc nhất thế giới.
• Hội nhập quốc tế: Tham gia 17 Hiệp định thương mại tự do với hơn 60 nền kinh tế.
• Thị trường tiêu thụ lớn: Là thị trường mới nổi thứ tám về sức tiêu thụ toàn cầu.
• Trung tâm sản xuất mới: Đang trở thành trung tâm sản xuất của châu Á - Thái Bình Dương.

Thách Thức Cần Vượt Qua

• Chi phí logistics cao: Hiện chiếm 17-18% GDP, cao hơn nhiều nước trong khu vực.
• Hạ tầng giao thông: Cần đầu tư mạnh mẽ để tăng hiệu quả và giảm chi phí.
• Chất lượng dịch vụ: Phải đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế ngày càng khắt khe.

Mục Tiêu Phát Triển Ngành Dịch Vụ Logistics Đến Năm 2025

Thủ tướng Chính phủ đã đề ra 3 mục tiêu lớn cho ngành dịch vụ logistics:

1. Giảm chi phí logistics từ 18% GDP xuống 15%.
2. Nâng tỷ trọng đóng góp của ngành logistics trong GDP từ 10% lên 15%, phấn đấu đạt 20%.
3. Đưa tốc độ tăng trưởng ngành từ 14-15% lên 20%/năm.

Kết Luận

Ngành dịch vụ logistics Việt Nam đang đứng trước cơ hội phát triển vượt bậc nhờ sự đồng hành của Bộ Công Thương, vị trí địa lý chiến lược và sự bùng nổ của thương mại điện tử. Tuy nhiên, để đạt được các mục tiêu đề ra, ngành cần tập trung đầu tư vào hạ tầng, công nghệ và nâng cao chất lượng dịch vụ. Với những lợi thế sẵn có, Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng trở thành trung tâm logistics quan trọng của khu vực, góp phần vào sự phát triển kinh tế bền vững.